Besluit  Gemeenteraad

Aanleiding

Erkenning door de Vlaamse Regering van het Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen

Regelgeving

- Artikel 40 van het decreet lokaal bestuur
Onder voorbehoud van andere wettelijke of decretale bepalingen, beschikt de gemeenteraad over de volheid van bevoegdheid.
- Artikel 41, 2e lid, 4° van het decreet lokaal bestuur
De gemeenteraad is bevoegd voor het oprichten van en het toetreden tot rechtspersonen.
- Decreet van 9 juni 2023 houdende de Vlaamse Parken en algemene landschapszorg
- Besluit van de Vlaamse Regering van 14 juli 2023 tot vaststelling van de algemene erkennings- en subsidiëringsvoorwaarden voor Vlaamse Parken
- Besluit van de Vlaamse Regering tot erkenning van het Nationaal Park Vlaanderen ‘Brabantse Wouden’ conform artikel 7 van het decreet van 9 juni 2023 houdende de Vlaamse Parken en de algemene landschapszorg

Feiten, context en argumentatie

De regio tussen Halle en Leuven wordt gekenmerkt door een gordel van bossen (Hallerbos, Zoniënwoud, Meerdaalwoud en Heverleebos) en plateaus, aan elkaar geregen door valleien (Zenne, IJse, Laan, Voer en Dijle).
De gemeente Tervuren onderschrijft de ambitie om deze regio uit te bouwen tot het Nationaal Park Brabantse Wouden. Daartoe ondersteunde de gemeente Tervuren in 2021 de kandidatuur van de Brabantse Wouden in het kader van de oproep van de Vlaamse overheid.
De kandidatuur werd geselecteerd, en een gebiedscoalitie werkte deze verder uit tot een masterplan voor definitieve selectie in de tweede stap. Deze coalitie bestaat uit de provincie Vlaams-Brabant, het Agentschap voor Natuur en Bos van de Vlaamse overheid, de Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vzw, de Koninklijke Schenking en twaalf gemeenten, waaronder de gemeente Tervuren. Dit zijn de stichtende leden.
Een intensief proces van in totaal 300 vergaderingen en participatiemomenten leidde tot een masterplan en een operationeel plan.
Dit masterplan en operationeel plan werden positief geadviseerd door de gemeenteraad op 27 april 2023. Het vormt evenwel geen beslist beleid noch beleidsmatig gewenste ontwikkeling.
Na een positief juryverslag over het masterplan en operationeel plan werden de Brabantse Wouden als Nationaal Park erkend door de Vlaamse Regering op 13 oktober 2023.
Zoals in het parkendecreet en uitvoeringsbesluit voorzien, dient binnen de 6 maanden een rechtspersoon zonder winstoogmerk opgericht te worden aan wie het parkbeheer door de bevoegde minister zal worden toegewezen. Dat wordt de vzw Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen (NPBWV).
Op dezelfde gemeenteraad van 27 april 2023 werd een samenwerkingsovereenkomst goedgekeurd tussen de stichtende leden. Deze voorzag o.a. in de cofinanciering door de provincie en de 12 lokale besturen voor het jaar 2024. Deze overeenkomst vervalt bij oprichting van de vzw. Ze wordt dan ook vervangen door een nieuwe overeenkomst met een looptijd van 2 jaar (2024-2025) waarna een volgende 6-jarige overeenkomst zal worden voorgelegd die is afgestemd op de gemeentelijke beleidscyclus. Het eerder genomen budgettair engagement voor 2024 wordt herbevestigd en uitgebreid met eenzelfde engagement voor 2025.
In de periode november 2023 - februari 2024 werd een oprichtingscoalitie bijeengebracht met politieke en ambtelijke vertegenwoordigers van alle stichtende leden. Deze oprichtingscoalitie stelde de voorliggende statuten en de nieuwe samenwerkingsovereenkomst (2024-2025) op.

Wat de vertegenwoordiging van de landbouwsector binnen de beheerstructuren betreft, erkennen de stichtende leden de bijzondere positie van de landbouw in de Brabantse Wouden, als betrokken actor met een zeer grote impact in het landschap / de ruimte en als partner voor de doelstellingen van de vzw NPBWV. Daarom zijn de stichtende leden het unaniem eens om een vertegenwoordiger van de landbouwsector op te nemen als werkend lid (dus met stemrecht). Net zoals voor elk stichtend lid geldt dat die organisatie de samenwerkingsovereenkomst moet ondertekenen, inclusief de doelstellingen die vastgelegd zijn in bijlage II van die overeenkomst.
Aangezien er vandaag geen rechtspersoon namens de landbouwers uit de Brabantse Wouden voorhanden is die de doelstellingen in bijlage II van de samenwerkingsovereenkomst kan onderschrijven, wordt voorzien in een overgangsregeling.
Voor een periode van 2 jaar vanaf de oprichting van de vzw NPBWV zal daarom een actieve landbouwer uit de Brabantse Wouden als toegetreden lid deel uitmaken van de Algemene Vergadering (zonder stemrecht). Tevens zal een actieve landbouwer uit de Brabantse Wouden als waarnemer uitgenodigd worden voor de vergaderingen van het Bestuursorgaan.
Initiatieven worden genomen vanuit de landbouwers (en door de stichtende leden ondersteund) om een rechtspersoon met actieve landbouwers uit het werkingsgebied Brabantse Wouden op te richten die na die overgangsperiode kan gelden als vertegenwoordiger van landbouwers die zich positief willen engageren in en voor het Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen.

Met voorliggend besluit kan de gemeenteraad van Tervuren:

- akkoord gaan met de oprichting van en toetreding tot de vzw Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen;
- akkoord gaan met de statuten van de vzw Nationaal Park Brabantse Wouden Vlaanderen;
- akkoord gaan met een samenwerkingsovereenkomst, met inbegrip van de financiering, tussen de stichtende leden voor de kalenderjaren 2024-2025 die de eerdere samenwerkingsovereenkomst vervangt.

Budget

Een erkenning als Nationaal Park door de Vlaamse overheid impliceert een Vlaamse financiering van 80% van het budget voor het parkteam. Het masterplan begroot de gevraagde subsidie door de Vlaamse overheid op 608.000 euro. Dit bedrag werd als maximum principieel toegezegd via het Besluit van de Vlaamse Regering van 13 oktober 2023. De overige 20% komt van de provincie en de gemeenten. De verdeelsleutel over de gemeenten is bepaald op basis van het oppervlakte-aandeel en het totaal inwonersaantal. Voor Tervuren komt dit neer op 12.500 euro per jaar waarbij het voorliggend budgettair engagement zich beperkt tot 2024 en 2025.